نویسنده: مهدی حاجی مرادی، محسن خیری اصل
عنوان مقاله: آسیب شناسی منابع انسانی
چکیده:
پاتولوژی به معنی آسیب شناسی، بیماری شناسی و تشخیص علل آسیب های وارده بر سیستمی مشخص (مورد مطالعه) است. این علم که بطور گسترده در علوم زیستی کاربرد دارد در علوم انسانی نیز دارای جایگاه است. بطوری که پاتولوژی سازمان تحت همین عنوان توجه دانشمندان علوم انسانی را به خود معطوف کرده است. البته تمام مطالعاتی که در جهت آشکارسازی عیوب و عوامل آسیب زای سیستم خاصی قدم بردارند، در حیطه علم آسیب شناسی قرار دارند. آسیب شناسی با مشاهده عوارض آسیب آغاز می شود. در مورد منابع انسانی عوارض آسیب به طرق گوناگونی بروز می کنند که به آن مسائل رفتاری لقب دادهاند (پیدایی، ۱۳۹۱ به نقل از اسمعلی، ۱۳۸۱)
مسئله امری است که موجب اختلال در هدفگذاری، حرکت به جهت هدف و دستیابی به هدف می شود. مسئله می تواند به صورت فرآیندی حتی به صورت چرخه ای ظهور کرده یا بطور غیر مستقیم در سیستم مورد مطالعه با شدت و ضعف گوناگون اثر بگذارد. لذا آنچه در مسئله آسیب شناسی مدیریت منابع انسانی از اهمیت خاصی برخوردار است، تشخیص صحیح بیماری است. بنابراین در مورد سازمان ها ، مدیران آسیب شناس و مدیران ارائه کننده راه حل از هم منفک شده اند و اکثرا روابط اندکی میان آنها برقرار است. این گونه ارتباطات اندک توانایی لازم را جهت عیب یابی گروه های انسانی ندارند. آنچه پاتولوژی منابع انسانی به آن دست می یابد، حجم قابل توجهی از اطلاعات است که ماحصل ارتباطات افقی، عمودی و مورب بوده و از سیستم بازخورد بهره می جویند. آسیب شناسان با تجزیه و تحلیل این اطلاعات و با توجه به اهداف سازمان، از طریق روابط منطقی موجود و آن روابطی که باید برقرار باشد، به علل آسیب واقف می شوند.
آسیبشناسی سازمانی، فرایند استفاده از مفاهیم و روشهای علوم رفتاری، بمنظور تعریف و توصیف وضع موجود سازمانها و یافتن راههایی برای افزایش اثربخشی آنها میباشد. آسیبشناسی بر پایه اطلاعات جهت تجزیه و تحلیل و شناخت دقیقتر ساختار، تعاملات، رویه عملها و روشها، سبکهای مدیریتی و سایر عناصر سیستم چارهجو، لازم و ضروری است. به عبارتی، آسیبشناسی، تشخیص مسئله و کانون علمی آن جهت تعیین اقدامات لازم بمنظور بهسازی عملکرد سازمانی امری است پایهای و اساسی. آسیبشناسی نیازمند نگرشی سیستماتیک و منظم به کل فرایند است و هدف آن تشخیص ماهیت و نوع مسئله ای است که بروز نموده، نیاز به حل دارد .
